Hướng dẫn cách lợp nhà bằng lá dừa nước đơn giản đúc rút từ kinh nghiệm của ông cha bao đời

1. Tìm hiểu kinh nghiệm chọn nguyên liệu trước khi tiến hành cách lợp nhà bằng lá dừa nước 

Bên cạnh cách lợp nhà bằng lá dừa nước , kỹ năng chọn lá dừa nước làm nguyên lợp mái được người dân rất chú trọng

Kinh nghiệm khi lựa chọn nguyên liệu lá dừa cũng là một yếu tố quan trọng: Những tàu lá được lựa chọn phải là những tàu lá vừa chín tới, không có sâu bọ hại thân. Để có một mái nhà đẹp lợp bằng lá dừa nước thì chúng ta trải qua nhiều công đoạn, chúng ta phải chọn những tàu lá dừa nước có màu xanh đậm chứng tỏ lá có nhiều ngày tuổi, từ những tàu lá đó được chặt rồi xé làm đôi,  phơi theo từng cặp, thời gian phơi khoảng 10 đến 15 ngày ta mới có thể  sử dụng. 

Cách chằm lá dừa thường do người dân tự làm trước khi lợp mái

Kỹ thuật chằm lá dừa nước: Mặc dù cách lợp nhà bằng lá dừa nước không cần nhiều về kỹ thuật nhưng quan trọng ở quá trình chằm lá mà người dân miền Tây rất thành thạo. Sau quá trình thu thập lá dừa nước, người thợ sẽ phân loại lá dừa theo từng chủng loại kích thước khác nhau. Lá xé là loại lá dừa nhỏ, được chặt thành nhiều mảnh bằng nhau, chẻ đôi ngay cọng đem đi phơi khô. 

Dùng dây lạt để chằm lá dừa nước là cách làm phổ biến từ xưa

Đối với loại tàu lá lớn hơn sẽ được dùng kỹ thuật "chằm" để tạo thành từng mảnh. Lá dừa được rọc tách lìa, sau đó dùng dây lạt buộc lại, kẹp vào phần trục là một cây tròn nhỏ, đan lại thành từng mảnh lớn. Một tấm lá dừa nước có độ dài khoảng 1m, sau quá trình phơi khô có thể bắt đầu tiến hành lợp nhà. 

Để lá không mau mục, cột nhà phải có táng, thường bằng đá xanh, rất vững. Và rui mè, đòn tay, cây trính…đều được làm bằng gỗ quý trong vườn, cay sao, cây mù u, hay cây tràm…tùy theo khả năng, sao cho năm năm thay lá một lần chứ sườn nhà thì vĩnh cửu. 

Click ngay: Những mẫu nhà 3 tầng 30m2 giá rẻ, tiện nghi chỉ với trên 700 triệu

2. Những lưu ý với cách lợp nhà bằng lá dừa nước của nhân dân miền Tây Nam Bộ

Để lợp nhà đảm bảo không bị dột, có độ bền cao thì phải tính toán sao cho “đậu thước”. Người thợ sử dụng cây thước nách, còn gọi là thước ba (hình tam giác đều, 3 cạnh bằng nhau, mỗi cạnh dài 41,5cm). Từ nóc nhà đặt cây thước nách, tính độ phơi mái cộng thêm trung bình là 1,5cm. Nếu gia đình có điều kiện thì nâng mái lên là 2cm. Nếu nhà không có điều kiện thì độ phơi mái hạ xuống 1cm. Vì nếu mái lá cao thì nhà thông thoáng nhưng mái lá nhanh mục. Ngược lại mái lá thấp, nhà sẽ tối nhưng lâu phải thay lá hơn. 

Kỹ thuật lợp nhà mái lá dừa nước mặc dù đơn giản nhưng phải chú ý đảm bảo kỹ thuật để bảo đảm tuổi thọ trên 10 năm thay lá

Cách lợp nhà bằng lá dừa nước tuy khá đơn giản nhưng đòi hỏi cũng phải tính toán, thao tác kỹ thì mới đạt về kỹ thuật và mỹ thuật nếu không phải là người dân của vùng. Trước khi lợp nhà thì chủ nhà hoặc ông thợ chánh phải thống nhất với kíp thợ lợp nhà về ni tấc. Nếu lợp dày thì mỗi tấm lá đôi cách nhau 10cm, lá chiếc 8cm. Nếu lợp thưa thì khoảng cách là 15cm. Khoảng cách này gọi là “li lá”. Lợp dày gọi là lợp “khít mắt”.

Khi đã thống nhất độ dày thưa mỗi li lá thì người mỗi thợ dùng lòng bàn tay của mình làm “cây cỡ” để đo khoảng cách các li lá làm sao cho tất cả đều cỡ với nhau. Cũng giống với kỹ thuật lợp mái lá cọ , người thợ chính hoặc chủ nhà ở dưới đất sẽ điều chỉnh độ dày thưa cho từng người thợ.

Để cho mái nhà đẹp thì khi lợp còn phải thống nhất là chỉ xỏ lạt bên phải hoặc trái cây rui. Khi buộc tấm lá vào rui thường theo kiểu “mối chéo cánh gà” hay còn gọi là “mối chuột” và phải giấu mối thật kỹ. Người điều khiển bên dưới phải luôn nhắc thợ phải vặn dây lạt sát tấm lá, gọi là “vặn khu ốc”. Cách dựng nhà lá là lợp từ dưới lên trên. 

Sử dụng biện pháp lợp mái lá dừa nước cho tất cả các công trình là như nhau

Khi 2 mái đã lợp xong thì phải xốc nóc, tức là lợp kín phần giáp mí giữa 2 mái nhà, chỗ nằm phía trên cây đòn dông. Đối với cách lợp nhà bằng lá dừa nước trước kia, xốc nóc cũng sử dụng bằng lá dừa nước, nay nhiều nhà sử dụng tấm xốc nóc làm sẵn bằng gốm đỏ Vĩnh Long. Sau khi lợp mái xong còn phải làm tấm vĩ tre dằn lên mái lá tấm vĩ tre, gọi là “tấm rã”. Tấm rã giúp cho mái lá nằm thẳng thóm, không bị tốc mái khi mưa to, gió lớn.

Hướng dẫn lợp mái lá dừa nước thường được lợp với  độ dày vào khoảng 20cm, hoặc có thể đến 25cm để đảm bảo sự bền vững. Một mái nhà được lợp đúng quy cách có thể cho thời gian sử dụng lên đến 10 năm. 

Sử dụng nguyên liệu gỗ tự nhiên kết hợp cách lợp nhà bằng lá dừa nước mang đến vẻ đẹp mộc mạc cuốn hút

Sau khi lợp mái xong đến phần dừng vách 2 bên đầu xông. Phần tiếp giáp mặt đất dùng tre, trúc làm khung sườn và dừng vách bằng lá chằm hoặc lá xé. Để đảm bảo bền chắc, thẩm mỹ và an toàn thì khi dừng vách đến đầu cột hàng ba thì dừng lại. Công việc tiếp theo là dùng thanh tre, trúc làm cây ép lép để dằn bên ngoài vách lá, buộc chặt vào bộ khung vách

Ngày nay trên thị trường đã bán vật liệu lá dừa nước chằm sẵn, chỉ cần mua về thuê đội thợ thi công, tuy nhiên đối với nhân dân miền Tây họ có thể tự chằm và tự thi công luôn.

Xem thêm: Đốn tim với những mẫu nhà 3 tầng 50m2 vừa rẻ vừa đẹp do kiến trúc sư Angcovat thiết kế

Cách lợp nhà bằng lá dừa nước rẻ như thế nào ?

Giá lá dừa nước lợp nhà rẻ giúp tiết kiệm chi phí xây dựng

Nếu làm nhà lá tiết kiệm diện tích với cột, kèo là cây đước, đòn tay tre tầm vông thì chi phí khoảng từ 350.000đ – 420.000đ/m2 bao gồm toàn bộ vật tư và nhân công. Đây là đối với làm nhà lá dừa nước thi công trọn gói.

Cách lợp nhà bằng lá dừa nước giá rẻ nhờ giá lá dừa nước lợp nhà: nếu tính riêng chi phí mua lá dừa nước để lợp mái thì có giá khoảng 250.000đ/100 lá lợp là lá đã chằm sẵn. Còn nếu mua tại vùng chuyển sản xuất có thể giá sẽ rẻ hơn, khoảng 200.000đ/100 lá lợp. Tuy nhiên, sau 10 năm bạn nên thay lá một lần để tránh những tình trạng dột, mủn, tốc mái… Với chi phí rẻ nên những nhà hàng, những homestay đã tận dụng rất triệt để mang đến nguồn lợi lớn. Vậy mua lá dừa nước ở đâu? Chúng ta lên mạng và liên hệ với những cửa hàng bán vật liệu làm nhà để chọn được lá dừa nước đảm bảo chất lượng.  

Những mẫu nhà lá phục vụ hiện nay không còn đơn thuần là ngôi nhà ở tạm cư của người dân miền Tây Nam Bộ mà còn trở thành yếu tố thu hút khách du lịch cũng như mang lại giá trị kinh tế cao bởi vẻ đẹp thu hút, lôi cuốn từ mái nhà lá dừa nước. Từ trong dân gian, cách lợp nhà bằng lá dừa nước hoàn chỉnh hơn ở hiện đại đảm bảo kéo dài tuổi thọ của mái lá, phải sau 10 năm mới cần thay lá một lần, vì thế mái lá được sử dụng nhiều cho việc xây dựng khu nhà nghỉ dưỡng, quán cafe, nhà hàng...